احتمالا شما هم گاهی از ولخرج بودن خود احساس خوبی نداشتهاید و به خودتان قول داده اید که «دیگر در هزینهها صرفهجویی میکنم» و یا « این ماه حتما پسانداز میکنم». در این جور مواقع به خودمان میگوییم از این به بعد فقط آن چه را که لازم است خریداری میکنم، یا این که «این ماه تمام هزینههایم را مینویسم». اما معمولا تلاشها ناموفق است، زیرا یک برنامهریزی بهینه و کارآمد برای حل این موضوع وجود ندارد. در این نوشته میخواهیم در مورد جلوگیری از ولخرجی صحبت کنیم.

خرید کردن ویا به طور کلی خرج کردن از آن دسته از کارهاست که لذت بخش بوده و اکثر ما آن را تجربه کرده ایم. اما اگر محدودیتهای منابع مالی خود را در نظر نگیریم ممکن است دچارولخرجی شویم و سلامت مالیمان تحت تاثیر قرار گیرد. برای ولخرجی دلایل بسیاری وجود دارد. اولین مورد این است که ما نسبت به عادات خرج کردن خود بی خبر هستیم. در این نوشته میخواهیم د رمورد نکاتی صحبت کنیم که در زمینه بهبود مالی مان در زمینه خرج کردن و کاهش ولخرجی به ما کمک خواهند کرد.
- شناسایی محرکهای ولخرجی
- پیگیری هزینهها
- تعیین هدف مالی کوتاه مدت
- بودجه بندی

1. شناسایی محرکها برای جلوگیری از ولخرجی
در نوشتههای قبلی به طور کامل در مورد محرکهای ولخرجی صحبت کردیم. در اینجا این محرکها را مجددا فهرست میکنیم تا با شناسایی و آگاهی نسبت به آنها در حذف این موارد عملکرد بهتری داشته باشید:
- محرک زمان (شناسایی زمانهایی از روز که انرژی بالاتری دارید )
- محرک محیط (آگاه بودن به محیطهایی که باعث خرید هیجانی میشوند)
- خلق و خو (شناسایی خلقیاتی نظیر استرس که منجر به خریدهای غیر منطقی میشوند)
- تاثیرات اجتماعی (تاثیرات اطرافیان ما در انجام خریدهایی که واقعا ضروری نیستند)
- سبک زندگی (انتخاب آگاهانه سبک زندگی صرفه جویانه و یا سبک زندگی ولخرج)

علاوه بر موارد فوق، تیپ شخصیت پولی شما نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. همانگونه که قبلا نیز بیان شد، تیپ شخصیت پولی ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
- ولخرجها (افرادی که نمیتوانند خرج نکنند و عادت به خرج کردن بدون نیاز سنجی دارند)
- پس انداز کنندگان (افرادی که به راحتی میتوانند بخشی از درآمد خودشان را پس انداز کنند )
- خرید کنندهها (افرادی که تنها در صورتی حس رضایت دارند که خرید کالا داشته باشند)
- همیشه بدهکاران (افرادی که مدیریت مالی ضعیفی دارند و بیشتر از درآمد خودشان خرج میکنند)
- سرمایه گذاران (افرادی که به خوبی از نحوه بیشتر کردن پول و سرمایه خود آگاهی دارند)

2.پیگیری هزینهها
مانیتور کردن هزینهها از مهمترین کارهایی است که میتوان برای کم کردن ولخرجی استفاده کرد. زیرا کمترین هزینهها نیز میتوانند روی هم جمع شده و به هزینه بزرگی تبدیل شوند. اطلاع داشتن از این که پول خود را صرف چه مواردی کرده ایم به طور ناخودآگاه باعث هوشمندتر شدن انتخابهای خرید و صرفه جویی میشود. برای مثال اگر بتوانید روزانه ۲۰ هزار تومان که معادل قهوه صبحانهتان است را کاهش دهید، ماهانه ۶۰۰ هزار تومان صرفهجویی کردهاید و این یعنی جلوگیری از ولخرجی و پسانداز بیشتر. با استفاده از یک اپلیکیشن حسابداری شخصی روی گوشی موبایلتان میتوانید به سادگی هزینههایتان را مانیتور کنید.

3. اهداف مالی کوتاه مدت تعیین کنید
تعیین برخی اهداف مالی کوتاه مدت و قابل دستیابی، بهترین راه برای جلوگیری از ولخرجی است و در ایجاد انگیزه بسیار مؤثر است. زیرا شما با این کار عادتهای مالی خود را تغییر میدهید. داشتن این اهداف دائما دلایلی را برای کاهش هزینهها و گذشت از خواستهها به شما یادآوری میکند. باید اهداف شما مشخص باشد، یک هدف کلی نمیتواند کمک زیادی به شما بکند. برای مثال شما نباید بگویید «من از ماه آینده هزینههای بیرون غذا خوردنم را کاهش میدهم». اهداف مروبط به جلوگیری از ولخرجی، باید قابل اندازهگیری باشند. مثلا باید بگویید: « من هزینههای خود را برای بیرون غذا خوردن از ۳۰۰ هزار تومان به ۱۰۰ هزار تومان کاهش میدهم». این هدف منطقی و قابل دستیابی است و دیگر تیری در تاریکی محسوب نمیشود.

برخی از اهداف کوتاهمدت هم نه تنها در جلوگیری از ولخرجی کمک میکنند بلکه میتوانند زندگی شما را تغییر دهند. مثلا: ۱۰ درصد از دستمزد ماهیانهتان را در حسابی جداگانه پسانداز کنید و یا ۱ ماه هر روز غذایتان را از خانه به سر کار ببرید و پول غذایی که میخواستید از بیرون بخرید را به همان حساب پساندازتان انتقال دهید.صرف نظر از این که اهداف شما چه هستند، مهم این است که آنها را ساده، قابل دستیابی و در جایی قابل مشاهده نگه دارید. این کار باعث میشود دائما برایتان یادآموری شود که هدفتان چیست و برای چه چیزی تلاش میکنید.
4. برای جلوگیری از ولخرجی یاد بگیرید چگونه بودجه بندی کنید
اگر شما برای هزینههایتان برنامهریزی نداشته باشید، نمیتوانید هزینهها را متوقف کنید. اگر ما ندانیم هر ماه چه قدر درآمد داریم و چقدر خرج میکنیم، در واقع مقدار دخل و خرجمان را ندانیم، همچنان به خرید و هزینهتراشی ادامه خواهیم داد. با این روند در پایان ماه متوجه میشویم که حساب بانکیمان خالی است.

بنابراین برای جلوگیری از ولخرجی مهم است یاد بگیریم برای پولمان بودجهبندی کنیم. اول از همه باید همهی منابع درآمدمان را حساب کنیم و بدانیم ماهیانه چه مقدار پولی وارد حسابمان میشود. سپس تمام هزینههای ثابتمان، از جمله هزینه کلاسها، اقساط و … را حساب کنیم و بنویسیم. از آنجایی که این مقادیر ثابت هستند، بودجه بندی برای آنها آسانتر است. سپس هزینههای متغیر خود را از قبیل مواد غذایی، آب، گاز، برق، سرگرمی و … را مینویسیم و بر اساس هزینه معمول در گذشته به آنها بودجه اختصاص میدهیم.
همین که ما ببینیم چه مقدار پول برای هزینه، غذا خوردن در بیرون از خانه، لباس و سایر موارد غیرضروری خرج میکنیم، میتواند به منزله زنگ هشداری ما را از خواب بیدار کند. اگر بیشتر از درآمد خود هزینه میکنیم، باید کمی هوشیارتر عمل کنیم.
سخن پایانی:
در این نوشته در مورد چهار روش برای جلوگیری از ولخرجی صحبت کردیم که به ترتیب زیر بودند:
1- شناسایی محرکهای ولخرجی
2- پیگیری هزینهها
3- تعیین اهداف مالی کوتاه مدت
4- یادگیری بودجه بندی
استفاده از یک اپلیکیشن مدیریت حساب شخصی میتواند به شما در اجرای موارد ذکر شده در مورد جلوگیری از ولخرجی کمک کند.
ممکن است نوشتههای زیر نیز برای شما جالب باشد: