مفهوم مصرف‌گرایی
همان طور که در مقاله‌های قبل ترنیزاشاره شد، مصرف‌گرایی یک ایدئولوژی اقتصادی است، که افراد را توسط تبلیغات به خرید و مصرف کالا بیش از نیازهای اساسی‌شان تشویق می‌کند. ادعای نهفته دراین ایدئولوژی این است که خوشبختی این جهان، چیزی جز بهره برداری از کالا‌ها و خدمات متنوع نیست.
آسیب‌های روانی و زیست محیطی مصرف‌گرایی
مصرف‌گرایی ممکن است باعث بالا رفتن فروش شود و به چرخه اقتصاد کمک کند، اما به دلیل مصرف بالای انرژی علاوه برآسیب به منابع طبیعی مانند آب، سبب نابودی محیط زیست نیز می‌شود. مصرف‌گرایی به دلیل تمرکز بر روی رقابت و مادیات، ارزش‌های اخلاقی جامعه را نیز مختل می‌کند.
یک روانشناس بالینی یونانی می‌گوید: اعتیاد یک شخص مصرف‌گرا به مصرف به همان شکل است که یک مصرف کننده مواد مخدرتجربه می‌کند. فرد هنگام خرید و مصرف احساس سرخوشی می‌کند و پس از مصرف احساس گناه به او دست می‌دهد، تا دوباره احساس سرخوشی را با مصرف شروع کند و این حلقه معیوب اعتیاد است.
مصرف‌گرا‌ترین کشور‌های جهان کدامند؟
در سه دهه اخیر با رشد علم، نوآوری و فناوری؛ با افزایش چشمگیر مصرف‌گرایی مواجه بوده‌ایم.
منشأ اصلی مصرف‌گرایی، سبک زندگی و فرهنگ غالب در آن کشوراست. برای مثال؛ کشورهند در زمینه مصرف فراورده‌های لبنی، ایالات متحده مصرف گوشت و چین در استفاده از طلا‌های زینتی، درصدرمصرف‌گرا‌ترین کشور‌های جهان قرارمی‌گیرند .
ایالات محتده با اینکه تنها پنج درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد، به دلیل درآمد بالای خانوار‌ها، مصرف کننده بیش از 20 درصد از ذخایر کره زمین می‌باشد.
ایالات متحده نمونه یک جامعه مصرف‌گرا بوده است، اما موقعیت آن توسط بازار‌های نو‌ظهورمانند هند، چین، کره جنوبی و برزیل به چالش کشیده شده است.
جایگاه جهانی ایران در مصرف‌گرایی
با وجود مشکلات معیشتی، متاسفانه مصرف‌گرایی در ایران همچنان به قوت خود باقی است.
مصرف نان و بنزین مردم ایران 6 برابر مردم جهان است.
در زمینه مصرف لوازم آرایش نیز ایران هفتمین کشور جهان است!
مقابله با مصرف‌گرایی
راه کار فعالان محیط زیست:
فعالان محیط زیست، همواره در تلاش هستند تا از گرایش مردم به مصرف‌گرایی جلوگیری کنند. به عنوان مثال؛ برای مقابله با خرید بیش از حد، جنبش‌های “ضد مصرف کننده” یا “روز بدون خرید” برپا کرده‌اند.
اقدامات کشور فرانسه:
درسال 2014 شهرگرنوبل فرانسه نخستین شهر اروپا شد که بیلبورد‌های تبلیغاتی را از سطح شهر حذف کرد.
همچنین در سال 2016 شورای ملی فرانسه، تبلیغات را در برنامه‌های کودک ممنوع اعلام کرد.
سخن پایانی
همان طورکه گفته شد؛ مصرف‌گرایی تاثیرات زیست محیطی، روانی، اقتصادی و اجتماعی عظیمی را با خود به همراه دارد. با این حال، مصرف‌گرایی در کشور‌هایی که رشد اقتصادی بالایی دارند بیشتر به چشم می‌خورد.
منابع:https://www.investopedia.com/terms/c/consumerism.asp
https://www.streetroots.org/news/2018/02/16/society-addicted-consumerism-movement-anti-consumers
